Άννα Ποταμιάνου
Η αναφορά στην προβληµατική της ενοχής εµπεριέχει ένα αίτηµα που
ξεπερνάει µονοσήµαντες προσεγγίσεις. Γιατί η έννοια της ενοχής διαποτίζει
τους πολιτισµούς, τις θρησκείες, την ηθική, και απλώνεται πολύ πέρα από τις
ατοµικές ιστορίες.
Σ’ αυτή όμως την παρουσίαση ο χρόνος, αλλά και ο στόχος της δουλειάς
µας, δεν επιτρέπει να επεκταθώ σε εγγραφές της ενοχής άλλες εκτός από αυτές
που αφορούν την ψυχαναλυτική και ψυχοσωµατική προσέγγιση ατόµων που
ζητούν τη βοήθεια ενός ψυχαναλυτή. Είµαι όμως βεβαία ότι πέρα από τις
ατοµικές περιπέτειες, οι προεκτάσεις και οι πολλές ακτίνες που έχει το θέµα δεν
θα απουσιάζουν από την σκέψη όλων µας κατά την παρουσίαση αυτή.
Μένω λοιπόν στις ατοµικές περιπέτειες, εκεί όπου η µαζοχιστική
οργάνωσις, οι κινήσεις εναντίον εαυτού, οι αναστολές, οι αποτυχίες και οι
αρνητικές θεραπευτικές αντιδράσεις εγγράφουν οδυνηρά στην ανθρώπινη ζωή
τη δράση της ενοχής. Αναφερόµενος στην αρνητική θεραπευτική αντίδραση ο
Freud (1923) είχε πει : «Τελικά διαπιστώνοµε ότι πρόκειται για έναν
παράγοντα (το αίσθηµα ενοχής) που βρίσκει ικανοποίηση στην κατάσταση της
αρρώστιας και δεν παραιτείται από την τιµωρία µέσω όσων το άτομο
υποφέρει».