ΕΨΣΕ

Με το κείµενό του ο κ. Κλεώπας ανοίγει ερωτήµατα που βρίσκονται στην καρδιά της ψυχοσωµατικής σκέψης, καθώς στην δική µου κατανόηση, τα µνηµονικά εντυπώµατα στο σώµα και οι εγγραφές της µνήµης συνιστούν οδούς, περάσµατα µεταξύ της ψυχικής και της σωµατικής τάξης. «Χωρίς σώµα, ούτε µνήµη» µας λέει. Άξονας της προβληµατικής του η µεταξύ τους σχέση, ως «σχέση διαλόγου, κατοπτρική, µεταβατική, αµοιβαίων παραµορφώσεων, έως αρνητικού, του ενός αντί ή ίσως προς όφελος του άλλου». Υπόθεσή του, ότι η µνήµη έχει σώµα. Κάπως όπως ένα κρασί έχει σώµα, µας λέει. Για κείνον που το γεύεται.

Διαβάστε Περισσότερα

«Το σώµα της µνήµης»; Το σώµα που έχει µνήµη αλλά και το «σώµα» – η «καρδιά» του νοήµατος της µνήµης- που «διαφυλάσσεται και αποκαλύπτεται» µέσω του σώµατος. Ο Ζέµπαλτ- γερµανός συγγραφέας και στοχαστής –ήταν από τους ελάχιστους, αν όχι ο µόνος γερµανός που µίλησε για την διανοητική φτώχεια λόγω απώλειας µνήµης και την επιδεξιότητα µε την οποίαν οι Γερµανοί είχαν διαγράψει το παρελθόν τους. Θεωρούσε ότι οι λεηλασίες και οι ανθρώπινες απώλειες δεν µπορούν να εξατµιστούν όπως η οµίχλη, αλλά πρέπει να αποκατασταθεί αυτό που έχει χαθεί στη γλώσσα γιατί οφείλει να διατηρηθεί στην ιστορική µνήµη, και να αναγνωρίζεται ο ψυχικός πόνος.

Διαβάστε Περισσότερα

Θα ήθελα να ξεκινήσω τον σχολιασµό µου εστιάζοντας την προσοχή µου στην ιδιάζουσα – προβληµατική την χαρακτηρίζει ο κ. Δηµόπουλος – σχέση προς το αντικείµενο του συγκεκριµένου θεραπευόµενου, αλλά και κατ’ επέκταση ενός µεγάλου αριθµού των λεγόµενων ψυχοσωµατικών ασθενών. (Επιλέγω εδώ σκόπιµα τον όρο του Marty “σχέση προς το αντικείµενο” και όχι “σχέση µε το αντικείµενο”, θέλοντας να την αποδώσω περισσότερο ως µια τάση ενορµητική πριν από την αναπαράσταση. Μιλάµε, δηλαδή, περισσότερο για µια πρώτη ώση [πηγαίνω προς το αντικείµενο] που µετά µπορεί να οργανωθεί σε αναπαραστατικότητα).

Διαβάστε Περισσότερα

Θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω την οργανωτική επιτροπή του Μετασυµποσίου για τη σηµερινή εκδήλωση και βεβαίως τον κύριο Δηµόπουλο για την τιµητική πρόσκληση που µου απηύθυνε να σχολιάσω το κείµενο της οµιλίας που µας παρουσίασε στο Συµπόσιο της Ελληνικής Ψυχοσωµατικής Εταιρείας. Στο κείµενό του αυτό, ο κ. Δηµόπουλος είχε το θάρρος να καταπιαστεί µε ένα ιδιαίτερα δύσκολο θέµα, εκείνο του σωµατικού πόνου, ένα ερώτηµα που νοµίζω ότι παραµένει πάντοτε ανοικτό και επίκαιρο εντός του ψυχαναλυτικού λόγου συνολικά, αλλά κι ένα ζήτηµα που συχνά νοµίζω µας φέρνει σε µια θέση αµηχανίας. Μια αµηχανία που έχω την εντύπωση ότι αρχικά µπορεί κανείς, έως έναν βαθµό, να συναντήσει και στον ίδιο τον Freud.

Διαβάστε Περισσότερα

Η παρουσία του René Roussillon ως κεντρικού οµιλητή στο 4ο Συµπόσιο Ψυχοσωµατικής θέτει, κατά την άποψη µου, εκ νέου το ερώτηµα των τοµών και των συσχετίσεων των επιστηµονικών πεδίων ψυχοσωµατικής και ψυχανάλυσης και αναδεικνύει την αναγκαιότητα, για την ψυχοσωµατική σκέψη και έρευνα, να ανανεώνει διαρκώς τη στενή και πολυεπίπεδη σχέση της µε την µητρική της ψυχαναλυτική σκέψη. Ο René Roussillon µας καλεί εξαρχής να σκεφθούµε µε όρους συνδέσεων και συσχετισµών. Στην αρχική του προσέγγιση του θέµατος της µνήµης του σώµατος, τονίζει την χρησιµότητα µιας ολιστικής θεώρησης του ευρέως αυτού πεδίου, η οποία εξετάζει τον άνθρωπο ως ον στο σύνολο των λειτουργιών του και τη µνήµη στις πολλαπλές διαστάσεις της.

Διαβάστε Περισσότερα

Αν η θεραπευτική δράση της Ψυχανάλυσης συνδέθηκε από τον ιδρυτή της µε την άρση της αµνησίας και την ανάκληση απωθηµένων βιωµάτων από την έκδηλη µνήµη, σήµερα το φώς που έριξαν οι Νευροεπιστήµονες που µελετούν την µνήµη, τονίζουν ότι µεγάλο µέρος αλλαγών που συντελούνται κατά την Αναλυτική διαδικασία, σχετίζονται µε πρώιµες εµπειρίες, εγγραφές, που δεν έχουν απωθηθεί, έχουν αποθηκευτεί στην άδηλη – διαδικαστική µνήµη και ότι οι αλλαγές που λαµβάνουν χώρα κατά την Ψυχαναλυτική διαδικασία αφορούν στη δυνατότητα να συµβολοποιηθούν και να διατυπωθούν µε λόγο αυτές οι πρώιµες, άδηλες και ασυνείδητες εγγραφές – δοµές του ασθενή, χάρη και µέσω της Μεταβίβασης και Αντιµεταβίβασης.

Διαβάστε Περισσότερα

Νοµίζω ότι θα συµφωνήσετε όλοι αν αρχίσω λέγοντας στον φίλο R. Roussillon, πόσο απολαύσαµε όλοι την ζωντάνια και τον πλούτο της σκέψεως του. Θα ευχόµουνα να τον είχαµε συχνότερα στην Αθήνα, ανοίγοντας έτσι δυνατότητες για ανταλλαγή σκέψεων και εµπειρίας. Προσωπικά θα ήθελα σήµερα να θέσω προς συζήτησιν σε εκείνον και σε σας κάποια σηµεία που αφορούν την ψυχοσωµατική οπτική. Η οπτική αυτή νοµίζω απασχολεί όλους, γιατί έχει παρουσία σε κάθε ψυχαναλυτική εργασία. Αφορά τις συνδέσεις / αποσυνδέσεις, προσεγγίσεις / αποκλίσεις δύο τάξεων : της σωµατικής και της ψυχικής.

Διαβάστε Περισσότερα